Ngày 27/1/2022, Cục An ninh đối ngoại (Bộ Công an) bàn giao hồ sơ và đề nghị Cơ quan ANĐT của Bộ khởi tố, điều tra làm rõ việc nhận hối lộ của một số lãnh đạo, cán bộ Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao khi xét duyệt, cấp phép cho các doanh nghiệp tổ chức chuyến bay đưa công dân về nước tự trả phí trong dịch Covid-19 (chương trình combo). Cùng ngày, Cơ quan ANĐT khởi tố vụ án hình sự nhận hối lộ, xảy ra tại Cục Lãnh sự.
Quá trình điều tra, các ngày 25 và 26/12/2022, Lê Hồng Sơn (nguyên Tổng giám đốc) và Nguyễn Thị Thanh Hằng (nguyên Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại, dịch vụ và Du lịch Bầu Trời Xanh - Công ty Bluesky) cùng tố cáo ông Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1962, nguyên Phó giám đốc Công an Hà Nội) có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền khi chạy án cho 2 người này không bị xử lý hình sự.
Hướng dẫn bị can khai báo chối tội
Theo kết luận điều tra, bà Hằng đã bàn bạc, thống nhất cùng ông Sơn móc nối, đưa hối lộ cho các bị can có thẩm quyền tổng số tiền hơn 38,5 tỷ đồng để xin giấy phép thực hiện 109 chuyến bay combo đưa công dân từ các nước có dịch về Việt Nam.
Trước khi khởi tố vụ chuyến bay giải cứu, Cục Nghiệp vụ Bộ Công an động viên bà Hằng nếu có hành vi đưa hối lộ thì chủ động ra tự thú để được hưởng khoan hồng. Bà Hằng đã có ý định tự thú nhưng vẫn lo sợ bị xử lý hình sự. Có sẵn mối quan hệ với thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, bị can bàn bạc, thống nhất với Sơn nhờ cựu phó giám đốc Công an Hà Nội chạy án.
 |
| Ông Tuấn từng là Phó giám đốc Công an Hà Nội. Ảnh: ANTĐ. |
Dịp trước Tết Nguyên đán cuối tháng 1/2022, bà Hằng đến gặp cựu thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn tại nhà riêng của ông này ở quận Tây Hồ (Hà Nội). Hôm đó, Hằng trình bày sự việc, nhờ ông Tuấn tìm người “lo” cho Hằng và Sơn không bị xử lý hình sự.
Kết luận nêu ông Tuấn có quan hệ quen biết bị can Hoàng Văn Hưng (sinh năm 1980, nguyên Trưởng phòng điều tra thuộc Cục ANĐT Bộ Công an) nên gọi điện thoại hỏi về trường hợp của Hằng, Sơn. Ông Hưng khi đó nói rằng đang thụ lý vụ án này, Công ty Bluesky và các cá nhân Sơn, Hằng là những người đang bị điều tra.
Sau cuộc điện thoại trên, ông Tuấn nhận thức ông Hưng là điều tra viên thụ lý chính và có thẩm quyền, có đủ điều kiện để “lo” cho Hằng và Sơn. Tháng 2/2022, ông Tuấn bố trí để Hằng gặp ông Hưng 3 lần tại nhà ông Tuấn. Nghe Hằng trình bày, ông Hưng hướng dẫn Hằng và Sơn (thông qua Hằng) cách thức khai báo.
Theo cáo buộc, ông Hưng nói với bà Hằng rằng cần khai việc đưa tiền hối lộ để xin cấp phép các chuyến bay và xin chủ trương cách ly chủ yếu do bà này đại diện thực hiện, Hằng không thể né trách nhiệm. Còn Sơn dù là tổng giám đốc nhưng số lần đưa tiền hối lộ ít hơn, nên có thể làm “bù nhìn”.
Ngoài ra, theo ông Hưng, khi làm việc với CQĐT, Hằng nhận hết trách nhiệm về mình, tự thú và thành khẩn khai báo sẽ được hưởng khoan hồng. Với Sơn, nếu CQĐT hỏi thì khai tất cả do Hằng thực hiện, Sơn chỉ tiếp khách. Ông Hưng cũng yêu cầu Hằng viết tường trình về việc đưa hối lộ, mỗi đơn vị một bản, không ghi ngày tháng và đưa cho Hưng xem trước. Sau 3 lần gặp, các bị can Hằng và Sơn đã thực hiện theo những gì ông Hưng hướng dẫn.
Giữa tháng 2/2022, Hằng viết đơn tố cáo gửi Cơ quan ANĐT Bộ Công an trình bày việc đưa tiền cho các đơn vị có thẩm quyền cấp phép thực hiện chuyến bay combo. Thời gian này, Hằng đã đưa cho ông Tuấn 200.000 USD để chuyển trước cho ông Hưng.
Từ tháng 3 đến tháng 7/2022, trong các lần đi cùng ông Tuấn đến gặp ông Hưng, Hằng nghe ông Hưng nói về quan điểm điều tra xác định ông Sơn nắm 70% cổ phần công ty, còn Hằng chỉ nắm 30% nên Sơn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
"Có quyết tâm cứu Sơn hay không", nghe ông Hưng hỏi, Hằng hiểu rõ ông Hưng gợi ý nếu “quyết tâm cứu Sơn” thì phải chi một khoản tiền lớn. Do đã bàn bạc, thống nhất trước với Sơn nên Hằng đề nghị ông Hưng tìm mọi cách giúp đỡ, thông báo chi phí để bà ta chuẩn bị. Sau đó, ông Hưng nói với ông Tuấn và Hằng là sẽ gặp gỡ, tác động để cơ quan chức năng ủng hộ việc không xử lý hình sự đối với Sơn. Giai đoạn này, theo yêu cầu của ông Hưng, Hằng đã đưa cho ông Tuấn 5 lần với tổng số tiền 1 triệu USD để chuyển cho ông Hưng.
Từ tháng 8 đến tháng 9/2022, ông Hưng tiếp tục gặp Hằng và ông Tuấn, hướng dẫn Hằng một số nội dung khai báo. Thời gian này, Hằng tiếp tục chuyển cho ông Tuấn 600.000 USD để đưa cho ông Hưng. Đến giữa tháng 9/2022, ông Hưng bị điều chuyển sang một phòng nghiệp vụ khác, không còn tham gia điều tra vụ chuyến bay giải cứu. Tuy nhiên, ông Hưng vẫn trao đổi với ông Tuấn, gặp gỡ Hằng và cung cấp thông tin sai sự thật về vai trò của mình để yêu cầu bà này tiếp tục đưa tiền.
 |
| Bị can Lê Hồng Sơn. Ảnh: Bộ Công an. |
Theo kết luận vụ án, đầu tháng 10/2022, Hưng nói "phải phục vụ cuộc họp đánh giá chứng cứ về Hằng và Sơn", nên yêu cầu ông Tuấn nói với Hằng chuẩn bị tiền. Dịp đó, ông Tuấn nhắn Hằng chuẩn bị 200.000 USD để đưa cho ông Hưng. Sau thời gian này, ông Hưng tiếp tục tạo lý do như "VKS rất căng thẳng với Sơn" hay "một số điều tra viên có quan điểm phải xử lý Sơn", yêu cầu ông Tuấn nhắn Hằng đưa tiếp 350.000 USD để "quyết tâm cứu Sơn".
Tối 12/10/2022, Hằng chưa lo đủ tiền nên đến nhà ông Tuấn đưa trước 250.000 USD. Do ông Hưng liên tục hối thúc nên ông Tuấn đã bỏ "tiền túi" thêm 100.000 USD chuyển cho ông Hưng. Số tiền này đã được Hằng trả cho ông Tuấn. Cuối tháng 11/2022, ông Hưng nói đã đưa 350.000 USD cho VKS nhưng họ "chê ít" và "chỉ mới được một nửa". Lúc này, Hằng hiểu rõ ông Hưng gợi ý phải đưa gấp đôi, tức là 700.000 USD.
Khoảng ngày 28/11/2022, ông Tuấn báo cho Hằng chuẩn bị gấp 350.000 USD là chi phí "một nửa" còn lại, cộng thêm 100.000 USD đưa riêng cho lãnh đạo Vụ. Hằng xác định "quyết tâm cứu Sơn" nên tiếp tục chuyển 450.000 USD cho ông Hưng thông qua nguyên Phó giám đốc Công an Hà Nội.
Bí ẩn số tiền hơn 1,4 triệu USD
Nhận được số tiền từ Hằng, ông Hưng yêu cầu ông Tuấn chia các khoản 350.000 USD và 100.000 USD ở 2 túi rồi để trong chiếc cặp cài mật mã. Sáng 5/12/2022, khi nhận chiếc cặp, ông Hưng để vào ôtô Ford mà Hưng sử dụng (do người tên Phạm Thanh Bình lái) đỗ gần trụ sở cơ quan. Sau đó, ông Hưng về trụ sở và không mang theo cặp, còn ông Bình lái xe rời đi.
Ngày 8/12, Lê Hồng Sơn bị khởi tố và bắt tạm giam về tội Đưa hối lộ. Khi biết tin, ông Tuấn và Hằng hỏi ông Hưng có "kiểm soát được tình hình không", vì sao đã chi đủ tiền mà Sơn vẫn bị bắt. Ông Hưng đáp "kiểm soát được" dù bản thân đã chuyển công tác. Ông Hưng còn tiếp tục gợi ý Hằng chuẩn bị thêm tiền với lý do "sắp Tết", Hưng phải gặp một số lãnh đạo để xin chủ trương cho Hằng và Sơn.
Ngày 26/12/2022, sau khi làm việc với CQĐT, bà Hằng lại đến nhà ông Tuấn để gặp ông Hưng. Hôm đó, Hằng nói về việc đã khai chi tiền cho địa phương. Nghe xong, ông Hưng nói với Hằng: "Tại sao đã hướng dẫn không khai mảng địa phương nhưng vẫn khai? Vậy thì khai nốt đi". Đến ngày 15/3, Hằng bị khởi tố tội Đưa hối lộ.
Quá trình điều tra, các bị can Hằng và Sơn khai từ ngày 22/2/2022 đến 1/12/2022, Hằng có 13 lần đưa cho ông Nguyễn Anh Tuấn tổng số tiền 2,8 triệu USD (tương đương trên 65 tỷ đồng). Sau đó, Hằng được ông Tuấn nói đã đưa tiền cho ông Hưng. Trong một số lần gặp, ông Hưng cũng nói đã nhận được tiền và chi cho họp hành, chi cho nhiều cá nhân.
Trong khi đó, ông Tuấn khai 13 lần nhận từ Hằng tổng số tiền 2,65 triệu USD. Trong đó, ông Tuấn chuyển cho ông Hưng 2,25 triệu USD và giữ lại 400.000 USD mà ông Tuấn cho rằng đây là tiền Hằng ứng trước cho việc chuyển nhượng khu đất họ cùng một số cá nhân góp vốn mua ở Tam Đảo (Vĩnh Phúc). Còn Hoàng Văn Hưng khai không nhận bất kỳ khoản tiền nào từ bà Hằng hay ông Tuấn.
Theo kết luận, CQĐT cáo buộc ông Tuấn đã môi giới hối lộ với số tiền 2,65 triệu USD, còn ông Hưng lừa chiếm đoạt 800.000 USD. Nhà chức trách chưa đủ căn cứ kết luận ông Hưng nhận hơn 1,4 triệu USD còn lại. Do đó, ông Nguyễn Anh Tuấn phải chịu trách nhiệm đối với số tiền này.
Trong 54 bị can, 2 cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng và Vũ Hồng Nam; ông Nguyễn Quang Linh (nguyên Trợ lý Phó thủ tướng); ông Nguyễn Thanh Hải (nguyên Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế thuộc Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Thị Hương Lan (nguyên Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Chử Xuân Dũng (cựu Phó chủ tịch UBND Hà Nội) cùng 16 bị can bị khác đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ.
33 bị can còn lại bị cáo buộc các tội danh Đưa hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Môi giới hối lộ và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Để hiểu hơn về Bộ luật hình sự, trách nhiệm hình sự, 55 cặp tội danh dễ nhầm lẫn trong Bộ luật hình sự hay những quy định về xử phạt hành chính, khiếu nại, tố cáo… mời độc giả của Zing truy cập Tủ sách Pháp luật.
Bên cạnh đó, bạn đọc cũng có thể tìm hiểu các quy định về thuế thu nhập cá nhân, quy định về các khoản thưởng không phải chịu thuế hoặc Luật cư trú, Luật hộ tịch và các điều cần biết khác…
