Thời gian qua, nhiều người quan tâm việc Thế Giới Di Động (TGDĐ) gửi văn bản đơn phương đề nghị không thanh toán hoặc cắt giảm tiền thuê mặt bằng. Mới đây, doanh nghiệp này tiếp tục gửi công văn yêu cầu chủ nhà phản hồi về việc thương lượng giảm giá thuê nhà hoặc sẽ đơn phương thanh lý hợp đồng theo "điều khoản bất khả kháng".
Những động thái trên của TGDĐ có vi phạm quy định pháp luật dân sự về hợp đồng hay không?
Luật sư Quách Thành Lực - Đoàn Luật sư Hà Nội
Việc TGDĐ đơn phương tự miễn, giảm tiền thuê nhà có thể được coi như hành động gây sức ép một cách thực tế để buộc chủ nhà phải thay đổi quan điểm, hướng tới việc chấp nhận giảm, miễn tiền thuê nhà cho họ trong mùa dịch.
Dưới góc độ tâm lý, có thể hiểu một đơn vị kinh doanh sẽ luôn tìm mọi cách để cắt giảm các khoản chi phí, bảo vệ dòng tiền, duy trì hoạt động kinh doanh nhưng dưới góc độ pháp lý, đây là cách làm không phù hợp.
Hợp đồng là thỏa thuận giữa hai bên, quyền và nghĩa vụ được thỏa thuận trong hợp đồng có hiệu lực bất biến. Nếu không có quy định về việc miễn, giảm tiền nhà khi xảy ra các sự kiện pháp lý nhất định thì hành động đơn phương thay đổi của một bên hoàn toàn không có giá trị pháp lý với bên còn lại.
 |
| Theo luật sư, hành động tự ý cắt giảm tiền thuê mặt bằng của TGDĐ không phù hợp quy định pháp luật. Ảnh: T.M. |
Bộ luật Dân sự 2015 quy định 2 trường hợp mà một bên có quyền vận dụng hành vi pháp lý đơn phương dẫn tới bên kia có nghĩa vụ phản hồi dù hợp đồng không quy định. Đó là trường hợp do sự kiện bất khả kháng và việc thực hiện hợp đồng thay đổi khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Việc dịch Covid-19 bùng phát có được coi là sự kiện bất khả kháng hay không còn nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, nếu đây được coi là sự kiện bất khả kháng, điều này cũng không dẫn tới hậu quả người thuê nhà đương nhiên được miễn hoặc giảm tiền thuê nhà. Để miễn giảm tiền thuê nhà, TGDĐ cần đàm phán và đạt được thỏa thuận với chủ nhà.
Về việc TGDĐ đe dọa trả mặt bằng nếu không được cắt giảm tiền thuê nhà, Điều 372 Bộ luật Dân sự 2015 đã có quy định về các trường hợp chấm dứt quyền, nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng. Theo đó, trường hợp bất khả kháng (thiên tai, địch họa, dịch bệnh) không phải căn cứ chấm dứt nghĩa vụ trong hợp đồng.
Từ căn cứ này, nếu TGDĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, họ sẽ vi phạm quy định tại Bộ luật Dân sự 2015. Khi đó, chủ nhà là bên có quyền lợi bị ảnh hưởng. Họ có thể khởi kiện dân sự ra tòa án để yêu cầu giải quyết, bồi thường.
