|
|
Lũ tràn vào Chùa Cầu, Hội An (Đà Nẵng) sáng 29/10. Ảnh: Hải - Trải Nghiệm. |
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong tháng 11 này, khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện 2-3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó 1-2 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam.
Vì sao nhiều bão?
Nguyên nhân khiến hoạt động bão, áp thấp nhiệt đới trở nên dày đặc là do La Nina - hiện tượng pha lạnh của chu kỳ ENSO - vừa trở lại và chi phối khu vực Tây Thái Bình Dương, làm nhiệt độ mặt biển thấp hơn trung bình và gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh hơn.
Theo Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Mỹ (NOAA), La Nina không phải là hiện tượng hiếm gặp, nhưng mỗi lần xuất hiện đều để lại những ảnh hưởng khác nhau. Cơ quan này dự báo mùa đông năm 2025 sẽ chịu sự chi phối rõ nét của La Nina, dù được đánh giá là yếu và ngắn hạn.
La Nina thường khiến giai đoạn cuối mùa bão Đại Tây Dương trở nên sôi động hơn. Nguyên nhân là khi hiện tượng này xuất hiện, đứt gió tầng cao - yếu tố thường “ngăn” bão hình thành - sẽ giảm đáng kể, giúp bão dễ xuất hiện hơn và duy trì cường độ lâu hơn.
NOAA cho biết thêm trong các năm có La Nina, số lượng bão hình thành trong tháng 11 thường gấp đôi so với các năm trung tính hoặc El Nino, do điều kiện khí quyển thuận lợi hơn. Điều này cho thấy mùa bão 2025 có thể kéo dài quá thời điểm kết thúc chính thức là 30/11.
Ông Jon Gottschalck, Trưởng ban Dự báo thời tiết của Trung tâm Dự báo Khí hậu Mỹ, cho rằng dù La Nina 2025 được xếp loại yếu, tác động của nó sẽ rõ nhất trong mùa đông, khi hệ thống khí quyển ở Bắc bán cầu nhạy cảm hơn bình thường.
 |
| La Nina có thể khiến nhiệt độ trung bình trong tháng 11/2025 giảm so với các năm trước. Ảnh: Khương Nguyễn. |
Tác động của La Nina
Bản thân La Nina chỉ là hiện tượng nước biển lạnh hơn mức trung bình, nhưng hệ quả của nó có thể nghiêm trọng. Trong quá khứ, La Nina từng gây mưa lớn và lũ lụt ở Đông Nam Á, hạn hán ở Nam Mỹ, cháy rừng ở Australia và biến động mạnh trong năng suất nông nghiệp toàn cầu.
Còn ở thời điểm hiện tại, tác động của La Nina khiến nhiệt độ trung bình tại Việt Nam trong tháng 11/2025 giảm khoảng 0,5°C so với trung bình các năm trước. Riêng khu vực từ Nghệ An đến Thừa Thiên - Huế có thể thấp hơn từ 0,5-1°C.
Trong khi đó, lượng mưa tại Trung và Nam Trung Bộ, Tây Nguyên được dự báo cao hơn 25-40%, đồng nghĩa với việc nhiều khu vực sẽ tiếp tục đối mặt mưa lớn kéo dài, nguy cơ lũ lụt và sạt lở đất.
Tại Bắc Bộ, lượng mưa tháng 11 được dự báo xấp xỉ trung bình nhiều năm, riêng khu vực Tây Bắc thấp hơn 10-30%. Ngược lại, các tỉnh từ Quảng Trị đến Đắk Lắk có thể xuất hiện nhiều đợt mưa lớn diện rộng, với tổng lượng mưa vượt trung bình 25-40%. Nam Bộ cũng được dự báo có nhiều ngày mưa rào và dông, một số nơi có mưa to cục bộ.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cảnh báo không khí lạnh tiếp tục tăng tần suất và cường độ, kết hợp với nhiễu động gió Đông trên cao khiến thời tiết diễn biến phức tạp.
Các khu vực từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa được dự báo có thể xuất hiện mưa lớn trên diện rộng, trong đó Huế, Quảng Trị, Đà Nẵng, Gia Lai, Đắk Lắk là những điểm có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất và ngập úng vùng trũng.
Tại Nam Bộ, mưa vẫn duy trì nhiều ngày, dù đã bước vào cuối mùa mưa. Người dân được khuyến cáo cảnh giác với các đợt mưa to kèm dông, sét, gió giật mạnh. Ngoài ra, hiện tượng thời tiết cực đoan quy mô nhỏ như lốc xoáy, mưa đá cũng có thể xảy ra ở nhiều nơi trên cả nước.
Cơ quan khí tượng cho biết trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, thời tiết Việt Nam đang xuất hiện nhiều hình thái cực đoan, nguy hiểm như mưa lớn trong thời gian ngắn, lũ quét, sạt lở đất… Việc cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo ngắn hạn (1-3 ngày) là rất quan trọng để chính quyền và người dân kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất và ứng phó thiên tai.
Thị trường lao động thay đổi chóng mặt, để tồn tại, con người cần học tập suốt đời. Trong bối cảnh đó, tạp chí Tri Thức - Znews giới thiệu tới độc giả cuốn Học tập suốt đời của tác giả Michelle R.Weise.
Tác phẩm cung cấp cho độc giả những đánh giá về thị trường lao động tương lai, những giải pháp cho nhu cầu vừa học vừa làm đang ngày một tăng, cùng với đó là đưa ra những cách kết nối để quá trình chuyển đổi “học-làm” diễn ra thuận lợi hơn. Từ đó, tác giả nêu lên vai trò của việc học tập suốt đời.
