Dưới mái ngói vàng và những bức tường sơn son rực rỡ ở Tử Cấm Thành, một cộng đồng cư dân đặc biệt lặng lẽ đi lại giữa nền đá cẩm thạch. Đó là những chú mèo được người dân trìu mến gọi là "lính gác móng vuốt" - giữ vai trò canh giữ “kho báu” hoàng thành.
Từng là bạn đồng hành của các phi tần, những chú mèo nay "cai trị" một cung điện hoàn toàn khác, nơi hiện tràn ngập du khách tay cầm máy ảnh, điện thoại.
Năm nay, Bảo tàng Cung điện kỷ niệm 100 năm với triển lãm “Một thế kỷ quản lý: Từ Tử Cấm Thành đến Bảo tàng Cung điện”, khoảng 200 “Công Mậu” (mèo hoàng gia) sinh sống trong quần thể đã chiếm trọn sự chú ý của công chúng. Không ít du khách bất chấp mệt mỏi chờ dưới Cổng Ngọ Môn, khoảnh khắc thấy một chú mèo nằm phơi nắng trên bậc thềm hay thoáng vụt sau cột gỗ trở thành niềm vui bất ngờ.
 |
| Du khách chụp ảnh "mèo hoàng gia" tại Bảo tàng Cố cung ở Bắc Kinh, ngày 22/12/2021. Ảnh: VCG. |
Khác mèo hoang ở các danh thắng khác, mèo Tử Cấm Thành có “gốc gác” cung đình. Theo cựu quản lý Shan Jixiang, hiện có hơn 200 chú mèo lang thang trong khuôn viên, nhiều con được cho là hậu duệ mèo nuôi từ thời Minh - Thanh (1368-1911). Từ xưa, chúng được nuôi chính thức để bảo vệ tài liệu, vải vóc, hiện vật khỏi chuột.
Liu Zheng, thành viên Hội Di tích Văn hóa Trung Quốc, cho biết mèo từng được ban tước hiệu. Các phi tần, công chúa nuôi mèo để bầu bạn, theo thời gian, chúng vừa là “người gác” vừa là bạn đồng hành dịu dàng của hoàng gia. Dấu ấn ấy kéo dài đến hiện tại.
Wang Jin, chuyên gia phục chế đồng hồ thuộc bộ phận bảo tồn của bảo tàng, nhớ khi ông vào làm năm 1977, nhiều cổ vật còn vết gặm của loài gặm nhấm.
 |
| Bức ảnh về một trong những "con mèo hoàng gia" tại Bảo tàng Cung điện Ảnh: Bảo tàng Cung điện. |
“Nhưng những năm gần đây, tôi chưa thấy một con chuột nào”, ông nói với The Beijing News và ghi nhận công lao các cuộc “tuần tra” cần mẫn của mèo.
Sống lâu năm trong cung, mèo hình thành thói quen đều đặn. Người yêu mèo thậm chí lập bản đồ “tìm mèo cung đình” và lịch cho ăn. Theo chia sẻ trực tuyến, 15h là thời điểm “lý tưởng” cho bữa chiều. Những điểm dễ gặp mèo quý tộc gồm Bảo tàng Bảo vật, Cung Tĩnh Nhân và Cung Thọ Khang.
Nhận thấy sức hút, tài khoản Weibo chính thức của Bảo tàng Cung điện đều đặn đăng “ghi chép về mèo cung điện”, thu hút hàng nghìn lượt thích, bình luận. Sản phẩm văn hóa chủ đề mèo như sổ tay, móc khóa trở thành quà lưu niệm “phải mua”.
Sau vẻ ngoài "đáng yêu” là sự chăm sóc có kế hoạch. Mỗi chú mèo đều được nhân viên đăng ký, đặt tên. "Tiền trợ cấp hoàng gia" nay hiện hữu dưới dạng khẩu phần thức ăn, xúc xích, đồ ăn vặt. Bảo tàng bố trí trạm cho ăn ở khu riêng tư, dựng nơi trú ẩn kín đáo tránh đám đông, đồng thời vệ sinh, khử trùng định kỳ để ngăn quá tải. Nếu xuất hiện mèo con, đội ngũ chăm sóc tiếp nhận, nuôi dưỡng và tìm nhà phù hợp.
Theo Trần Gia Xương, Phó giám đốc Viện Di sản Văn hóa & Khảo cổ học tỉnh Hà Nam, khi bảo tồn hiện vật ngày càng chuyên nghiệp, vai trò kiểm soát dịch hại của mèo vẫn còn nhưng không còn là nhiệm vụ chính. Giờ đây, chúng chủ yếu tương tác với du khách, mang lại sức sống và sự ấm áp cho quần thể cổ kính.
 |
| Khách du lịch tham quan Bảo tàng Cung điện ở Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc, ngày 3/10. Năm nay đánh dấu kỷ niệm 100 năm thành lập Bảo tàng Cung điện Trung Quốc, còn được gọi là Tử Cấm Thành. Ảnh: Tân Hoa Xã. |
Khi hoàng hôn trút lên những mái ngói lưu ly, một bóng mèo đi dọc bức tường đỏ đủ làm chuyến thăm thêm trọn vẹn. Với nhiều người, mèo cung điện không chỉ là bất ngờ dễ thương mà còn là biểu tượng sức sống bền bỉ của Tử Cấm Thành - điểm gặp gỡ giữa quá khứ và hiện tại.
Châu Âu có diện tích nhỏ thứ hai thế giới nhưng sở hữu nền văn hóa đa dạng, có lịch sử phát triển lâu đời. Tri thức - Znews giới thiệu tới bạn đọc những trang sách về lục địa già.
