Sự bùng nổ của ngành đồ uống không cồn tại Việt Nam

Ngành F&B Việt Nam chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ trong xu hướng tiêu dùng, khi thị trường đồ uống không cồn đang âm thầm bứt phá. Không còn là lựa chọn thứ yếu dành cho những người không biết uống rượu/bia, các sản phẩm không cồn đã trở thành xu hướng chính, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong ngành.

Đồ uống không cồn bứt phá

Đồ uống không cồn gồm trà trái cây, trà sữa, cà phê, kumbucha, nước ngọt có gas, sữa, mocktail, soda, nước ép trái cây...

Theo thống kê từ Statista, trong nửa đầu năm nay, tại Việt Nam, đồ uống không cồn chiếm tỷ lệ lớn nhất trong hệ sinh thái đồ uống (không cồn, có cồn và đồ uống nóng) phổ biến, có xu hướng tăng đều qua các năm. Đồng thời, nhóm trà, cà phê và sữa hạt cũng ghi nhận mức tăng mạnh 369%.

Thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam cũng đang tăng trưởng với tốc độ khoảng 25% mỗi năm, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng của thị trường đồ uống có cồn truyền thống. Đặc biệt, tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng, mức tiêu thụ đồ uống không cồn cao cấp đang tăng nhanh chóng.

Đồ uống không cồn xuất hiện trong khuôn khổ cuộc thi TasteCraft Masters Championship 2025 (Toả sáng tài năng pha chế 2025). Ảnh: BTC.

Yếu tố thúc đẩy xu hướng đồ uống không cồn là sự thay đổi trong văn hóa giao tiếp xã hội. Trước đây, từ chối rượu, bia, cocktail có thể gây khó xử. Giờ đây, việc gọi mocktail hay trà trái cây đã trở nên bình thường, thậm chí còn được xem là lựa chọn khéo léo, trong bối cảnh quy định nồng độ cồn khi tham gia giao thông ngày càng siết chặt.

Thực tế, đồ uống không cồn có nhiều tiềm năng phát triển.

• Tăng cường sự sáng tạo và đa dạng: Đồ uống không cồn đang tạo ra nhiều sản phẩm mới như mocktail, nước ép trái cây, trà thảo mộc... Sự sáng tạo này hấp dẫn người tiêu dùng, mở ra cơ hội kinh doanh trong ngành.
• Tiềm năng xuất khẩu lớn: Các sản phẩm không cồn có thể vươn ra quốc tế, đặc biệt là các thị trường có văn hóa ít tiêu thụ cồn hoặc quy định nghiêm trong việc tiêu thụ cồn.
• Thích ứng sự thay đổi xu hướng: Khi người tiêu dùng chuyển sang tìm kiếm các sản phẩm không cồn, sự đa dạng trên lập tức đáp ứng nhu cầu.

Việc chọn đồ uống không cồn phản ánh những thay đổi sâu sắc của người tiêu dùng hiện đại. Ảnh: BTC.

Tuy nhiên, sự phát triển của thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam vẫn vướng một số thách thức.

Giá nguyên liệu cao, chi phí phát triển khiến giá bán của một số sản phẩm vẫn còn "nhỉnh" so với mặt bằng chung. Điều này làm hạn chế khả năng tiếp cận của một bộ phận người tiêu dùng.

Thói quen tiêu dùng ăn sâu vào văn hóa cũng là rào cản lớn. Tại nhiều vùng nông thôn hay vùng cao, rượu, bia vẫn là đồ uống không thể thiếu trong các dịp lễ, cưới hỏi hay gặp gỡ. Nếu muốn đẩy mạnh xu hướng, cần có thời gian và nỗ lực giới thiệu đến người tiêu dùng về lợi ích của đồ uống không cồn.

Người trẻ ngày càng "cai say"

Yếu tố mấu chốt khiến đồ uống không cồn dần chiếm lĩnh thị trường F&B Việt Nam là sự thay đổi về xu hướng của người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là Gen Z ngày càng ý thức về sức khỏe.

Họ dần định hình lại văn hóa tiêu dùng với xu hướng "sober curious" - chủ động về lối sống không rượu bia. Những loại đồ uống không cồn được ưu tiên cho những dịp xã giao và giải trí.

Trà sữa, cà phê, trà trái cây, kumbucha, matcha latte, nước ép trái cây... là những đồ uống được thế hệ tiêu dùng trẻ sử dụng với tần suất cao. Ảnh: Phương Lâm.

Mặt khác, sự "lên ngôi" của lối sống lành mạnh với các hoạt động thể thao, ăn uống khoa học cũng góp phần dần hình thành thói quen "cai say" cho người tiêu dùng. Minh chứng là báo cáo iPOS.vn công bố đầu năm nay cho thấy có 18,2% người Việt nói chung sử dụng cà phê, trà sữa mỗi ngày, thay vì đồ uống có cồn.

Năm 2024, khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường đồ uống Innova Market Insight (Hà Lan) cũng chỉ ra khoảng 33% người toàn cầu trong độ tuổi 18-25 cho biết bia, rượu không còn là lựa chọn.

Nhận thấy nhu cầu này, nhiều quán bar, môi trường đắt địa của đồ uống có cồn, cũng bắt đầu đầu tư đồ uống không cồn vào thực đơn, gọi là mocktail.

Loại đồ uống này "đánh thức" sự sáng tạo của mixologist (người pha chế chuyên nghiệp). Họ phát triển công thức, thử nghiệm hương vị mới bằng sự kết hợp các loại thảo mộc, trái cây tươi, cốt chiết xuất, syrup. Áp dụng kỹ thuật pha chế tiên tiến mà không cần đến cồn. Kết quả, hương vị mocktail phức tạp không kém cocktail truyền thống, lại còn khéo léo kể câu chuyện văn hóa từ nguyên liệu địa phương.

Các nhà hàng cũng dần chuyển từ champagne (rượu sủi bọt) và rượu vang sang mocktail, kết hợp với set menu để bắt kịp xu hướng khách trẻ.

Sự sáng tạo thức uống không cồn trong quán bar tạo ra thực đơn mới và tăng sức cạnh tranh. Ảnh: Linh Huỳnh.

Ngoài ra, đồ uống không cồn còn lan rộng sang các chuỗi cà phê, trà sữa phổ thông. Các thương hiệu lớn cũng đẩy mạnh dòng sản phẩm không cồn cao cấp như kombucha, nước trái cây lên men hay các loại trà thảo mộc đặc biệt.

Theo nhận định của tiến sĩ Nguyễn Văn Minh, chuyên gia nghiên cứu thị trường tiêu dùng, đồ uống không cồn không phải là xu hướng nhất thời. Dự đoán trong tương lai gần, ranh giới giữa đồ uống có cồn và không cồn sẽ ngày càng mờ nhạt.

Khi đó, đồ uống không cồn sẽ bình đẳng về mặt sáng tạo và chất lượng. Khẩu hiệu marketing "không cồn vẫn vui" cũng trở thành một phương châm lựa chọn đồ uống mới của nhiều người tiêu dùng. Trong tương lai, sự kết hợp giữa nguyên liệu địa phương với kỹ thuật chế biến hiện đại sẽ tạo ra những sản phẩm độc đáo, mang đậm bản sắc Việt Nam.