Trẻ em bị rối loạn sức khỏe tâm thần do tác nhân bên ngoài gây ra và gia đình thường đưa con đến viện khi bệnh đã nặng. Nhiều gia đình thấy trẻ kêu đau đầu, mất ngủ lại cho uống thuốc tuần hoàn não hay thuốc ngủ càng khiến bệnh nặng hơn.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), có khoảng hơn 13% trẻ em, thanh thiếu niên từ 10-19 tuổi trên toàn cầu đang phải sống chung với chứng rối loạn tâm thần. Số liệu của Dịch vụ Sức khỏe tâm thần của Anh cho biết năm 2023, cứ 12 trẻ em, thanh thiếu niên thì có 1 em gặp vấn đề, được giới thiệu đến các trung tâm sức khỏe tâm thần.
Rối loạn tâm thần ở trẻ em, còn được gọi là tình trạng sức khỏe tâm thần, là những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến cách trẻ suy nghĩ, cảm nhận và hành vi. Những rối loạn này có thể làm gián đoạn khả năng tương tác của trẻ với gia đình, bạn bè và môi trường, thường dẫn đến đau khổ về mặt cảm xúc và khó khăn về hành vi.
Trẻ mắc chứng rối loạn tâm thần có thể trải qua những thay đổi dai dẳng về tâm trạng, chẳng hạn như buồn bã liên tục hoặc thay đổi tâm trạng cực độ. Những thay đổi về cảm xúc này có thể ảnh hưởng đến khả năng hoạt động hàng ngày của trẻ như đi học, tương tác xã hội và cuộc sống gia đình. Nếu không được điều trị, các rối loạn tâm thần ở trẻ em có thể dẫn đến những thách thức lâu dài ảnh hưởng đến sự phát triển, thành tích học tập và sức khỏe tổng thể của trẻ.
Biểu hiện của rối loạn tâm thần ở trẻ
 |
| Việc nhận biết sớm các dấu hiệu là rất quan trọng để giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này. |
Trẻ mắc rối loạn tâm thần có thể có những biểu hiện đa dạng, bao gồm:
- Thay đổi tâm trạng dai dẳng: Trạng thái buồn bã kéo dài hoặc những biến động tâm trạng cực đoan. Ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày: Những thay đổi về cảm xúc có thể tác động tiêu cực đến việc học tập, tương tác xã hội và cuộc sống của trẻ.
- Biểu hiện khi thiếu hụt nhu cầu cơ bản: Trẻ ở độ tuổi đi học, sinh viên thường cần ngủ từ 8-12 giờ/ngày và cung cấp 1.800-2.200 kcal/ngày. Khi những nhu cầu này không được đáp ứng, cơ thể trẻ trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân bên ngoài, dễ dẫn đến mệt mỏi, rối loạn chú ý, rối loạn cảm xúc và nặng hơn là rối loạn tâm thần.
- Các dấu hiệu cụ thể: Trạng thái bồn chồn, bất an, lo lắng, mất ngủ. Thường xuyên than phiền, kể tội bạn bè. Kết quả học tập giảm sút.
- Than phiền đau đầu, đau trong người nhưng khi khám không phát hiện bệnh lý thực thể.
- Ở giai đoạn nặng hơn, trẻ có thể có biểu hiện kích động, la hét, hành động vô thức.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế chuyên nghiệp là rất quan trọng để giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Điều trị rối loạn tâm thần ở trẻ
Điều trị rối loạn tâm thần ở trẻ em đòi hỏi một phương pháp toàn diện, kết hợp giữa điều trị y tế, tâm lý và hỗ trợ từ gia đình, trường học. Các bước điều trị thường bao gồm:
Trước khi bắt đầu điều trị, việc xác định chính xác loại rối loạn tâm thần là rất quan trọng. Các bác sĩ và chuyên gia tâm lý sẽ tiến hành các cuộc khảo sát, kiểm tra tâm lý và có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân và mức độ của rối loạn.
Trong một số trường hợp, thuốc có thể được sử dụng để điều trị các rối loạn tâm thần tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cho trẻ em cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ, vì trẻ em có thể phản ứng khác với thuốc so với người lớn.
Tư vấn và trị liệu tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị. Các phương pháp trị liệu tâm lý có thể bao gồm:
- Trị liệu nhận thức hành vi (CBT): Giúp trẻ học cách nhận diện và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực, học cách quản lý cảm xúc và hành vi của mình.
- Trị liệu gia đình: Hỗ trợ các thành viên trong gia đình làm việc cùng nhau để cải thiện môi trường gia đình, đồng thời tạo sự hỗ trợ cho trẻ.
- Trị liệu qua trò chơi: Đặc biệt hiệu quả đối với trẻ nhỏ, trị liệu chơi giúp trẻ biểu đạt cảm xúc qua trò chơi, từ đó giải quyết các vấn đề tâm lý.
Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và chăm sóc trẻ mắc rối loạn tâm thần. Các bậc phụ huynh cần:
- Cung cấp một môi trường ổn định và yêu thương.
- Học cách nhận diện và ứng phó với các biểu hiện của rối loạn tâm thần ở trẻ.
- Khuyến khích và tham gia vào các liệu pháp trị liệu của trẻ. Tuân thủ điều trị, sai lầm lớn của hầu hết gia đình có con em bị bệnh hiện nay thường điều trị một giai đoạn rồi dừng lại. Trong khi đó, bệnh nhân bị rối loạn hành vi, cảm xúc thường phải điều trị thời gian kéo dài từ 3-6 tháng. Nếu nhẹ, học sinh có thể điều trị ngoại trú, uống thuốc rồi đi học bình thường.
Thế nào là chế độ ăn kiêng tốt nhất? Làm thế nào để ngừng lo lắng về cân nặng và tập trung vào việc sống lành mạnh? Để giải quyết mối quan tâm về vấn đề này, mục Sức khỏe của Znews giới thiệu bạn cuốn sách Chỉ dẫn để sống khỏe toàn diện của tác giả Shaun Francis. Sách sẽ giúp người đọc tập trung việc ăn uống lành mạnh, rèn luyện thể chất và giữ tinh thần minh mẫn trong thời buổi bận rộn.
