Hiện nay, với tình hình giá xăng dầu đang đạt mức kỉ lục trong nhiều năm trở lại đây, xe điện trở thành ưu tiên hàng đầu trong việc chọn mua xe mới. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa nhiều yếu tố như hạn chế trong chuỗi cung ứng, cơn khủng hoảng chip toàn cầu, giá bán cao hơn mức trung bình do nhu cầu tăng cao và lượng hàng tồn kho thấp tại các đại lý khiến nhiều người khó tiếp cận với xe điện.
Theo website mua bán xe hơi Edmunds, xe điện đang có mức quan tâm cao kỷ lục trong những năm trở lại đây. Cụ thể, số liệu trên website này cho biết số người tìm kiếm các mẫu xe hybrid, plug-in hybrid hoặc xe điện tăng 39% từ tháng 2 đến tháng 3 vừa qua và 18% so với tuần trước.
Điều này khiến nhiều người khó lòng nào lựa chọn được một chiếc xe điện ưng ý do sự khan hiếm xe mới trên thị trường. Hiện nay, các mẫu xe điện đang có giá bán đắt hơn mẫu xe cùng phân khúc nhưng sử dụng động cơ đốt trong, đi kèm với số lượng hàng tồn kho thấp.
 |
Điều tương tự cũng xảy ra đối với các mẫu xe hybrid và ôtô cỡ nhỏ đến hạng trung, vốn là những mẫu xe không được các hãng xe ưu tiên sản xuất quá nhiều. Vì vậy, đối với những người đang tìm cách giảm bớt chi phí về nhiên liệu trong khi giá xăng đang tăng cao, ngoài việc ít lái xe hơn, giải pháp duy nhất là kiên nhẫn để có thể sở hữu được một chiếc xe điện ưng ý.
Doanh số bán xe điện đã tăng theo cấp số nhân so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng vẫn chỉ chiếm 4,5% doanh số xe mới được bán ra tại Mỹ. Giá bán trung bình của một chiếc xe điện mới vẫn cao hơn khoảng 10.000 USD so với mức giá trung bình chung của ngành công nghiệp ôtô, bao gồm cả xe sử dụng động cơ đốt trong và xe điện. Về giá cả, giá bán của xe điện tương đương với một chiếc xe hạng sang.
Ngay cả khi có đủ khả năng mua một chiếc xe điện mới, việc có xe để mua hay không lại là một chuyện khác. Theo Cox Automotive, số lượng xe đang tồn kho tại Mỹ chỉ còn khoảng 1,1 triệu xe, giảm khoảng 60% so với cùng kì năm ngoái và 70% so với năm 2020. Trong đó, tính đến ngày 21/2, xe điện và xe hybrid chỉ tồn kho khoảng 25.100 chiếc, tương đương 2,4% tổng số xe tồn kho tại Mỹ.
“Nếu việc sở hữu vào một chiếc xe điện mới là ưu tiên hàng đầu của bạn vào lúc này, thì việc mua xe sẽ không dễ dàng gì”, Jessica Caldwell, Giám đốc Điều hành Bộ phận Thông tin Chi tiết của Edmunds cho biết.
 |
Song song đó, các nhà sản xuất ôtô truyền thống có phần không nhạy bén trong việc nhận ra nhu cầu về xe điện. Chỉ đến khi định giá của Tesla bắt đầu tăng vọt, các kế hoạch về xe điện của các hãng mới thực sự phát huy tác dụng. Trước đó, ngành công nghiệp ôtô đã khai tử một phần, thậm chí hoàn toàn các mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu hơn, điển hình là nhiều mẫu xe sedan và wagon, để chuyển sang các mẫu xe tải và SUV cỡ lớn, vốn mang đến tỷ suất lợi nhuận cao hơn và tiêu thụ nhiều nhiên liệu hơn.
Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất ôtô truyền thống đã ngừng sản xuất các loại xe nhỏ hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn như Honda Fit, Chevrolet Sonic, Ford Fiesta và Toyota Yaris. Thay vào đó, Cadillac Escalade hoặc thậm chí là những mẫu SUV hạng trung, điển hình như Ford Bronco trở thành xu hướng trong việc phát triển các dòng xe mới.
Không có gì ngạc nhiên khi các chủ nhân sở hữu những mẫu xe cỡ lớn là những người đang cảm thấy đau đầu nhất khi giá xăng tăng cao. Theo Cox Automotive, để vận hành một chiếc SUV cỡ lớn, người dùng đang phải chi trả thêm khoảng 110 USD mỗi tháng. Một chiếc xe bán tải cỡ lớn hiện có chi phí vận hành cao hơn 100 USD/tháng so với cùng kì năm ngoái.
 |
Trong cơn khủng hoảng tài chính vào năm 2008, giá xăng dầu cũng đạt mức kỷ lục. Khi đó, nhu cầu về những mẫu xe cỡ lớn liền giảm xuống. Nhiều người mua ôtô chuyển sang sử dụng các mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, thậm chí nhiều người đã ngừng việc mua xe mới.
Tuy nhiên hiện nay, giá xăng tăng cao cộng với tình trạng khan hiếm xe, hạn chế trong chuỗi cung ứng và cơn khủng hoảng chip toàn cầu, tạo ra một cơn bão mới cho người mua ôtô. Những chiếc xe mà họ muốn chuyển sang, vốn nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu hay thậm chí chỉ chạy bằng điện, đều không có sẵn. Những gì hiện có là những mẫu xe tải và SUV cỡ lớn, điển hình như Ram 1500 hoặc Jeep Grand Cherokee. Theo Cox Automotive, cả hai mẫu xe này đều là những mẫu xe mới với nguồn cung dồi dào nhất hiện nay.
“Chúng ta đang sống trong một thời đại không giống ai", Michelle Krebs, nhà phân tích cấp cao của Autotrader và Cox Automotive cho biết.
 |
Song song đó, tình trạng "bia kèm lạc" cũng được nhiều đại lý tại Mỹ áp dụng. Theo Edmunds, trong tháng 2, giá bán chênh lệch trung bình cho một chiếc xe điện mới đã tăng 3% so với giá bán lẻ đề xuất của hãng. Con số này cao hơn mức tăng của giá bán trung bình đối với tất cả các loại xe mới, bao gồm xe xăng và xe điện trong tháng 2 và cao hơn 1,5% so với mức giá niêm yết trung bình. Thậm chí, giá niêm yết trung bình cho một chiếc xe cũng đã cao hơn, cụ thể là 60.000 USD vào tháng 2.
Thậm chí, giá nguyên liệu để sản xuất xe điện cũng đang tăng phi mã. Theo Bloomberg, chi phí nguyên liệu để sản xuất xe điện đang chiếm khoảng 10,5% giá bán trung bình của các mẫu xe mới vào tháng 1, trong khi vào tháng 4/2020, con số này chỉ vỏn vẹn 5,9%.
Ngoài việc phải chờ đợi mòn mỏi hay chạy từ đại lý này sang đại lý khác để có thể lựa chọn cho mình chiếc xe điện ưng ý, có một phương pháp tối ưu hơn hẳn cho người dùng. Cụ thể, vào những năm 1970, giữa cuộc khủng hoảng khí đốt, khoảng 20% người Mỹ đã đi chung xe với nhau trên đường đi làm. Con số đó ngày nay là khoảng 7%. Điều này cũng sẽ thúc đẩy nhiều doanh nghiệp phát triển các dịch vụ tìm kiếm người muốn đi chung xe với nhau.
Thập niên 70 cũng chứng kiến sự bùng nổ về doanh số bán xe đạp do giá xăng tăng cao. Ngoài ra, trong đại dịch Covid-19 vừa qua, doanh số bán xe đạp, đặc biệt là doanh số bán xe đạp điện, cũng tăng vọt.
Ngoài ra, thay đổi đơn giản trong thói quen lái xe cũng có thể giúp giảm chi phí. Michelle Krebs đề xuất giảm tốc độ khi lái xe, đồng thời khuyến khích người dùng tổng hợp các công việc lặt vặt lại với nhau, nhằm giảm việc phải di chuyển nhiều lần.
