|
|
Chuyên gia cho rằng các nhà chức trách cần bổ sung chương trình hỗ trợ phụ nữ trong nhiều vai trò khác nhau. |
Chính phủ Nhật Bản xem việc giải quyết tỷ lệ sinh giảm là ưu tiên hàng đầu hiện nay. Xứ sở mặt trời mọc ghi nhận ít hơn 800.000 ca sinh vào năm ngoái, mức thấp nhất tại quốc gia 125 triệu dân kể từ khi hồ sơ thống kê được thiết lập.
Trước tình trạng này, Thủ tướng Kishida Fumio đưa ra lời cảnh báo: “Liệu chúng ta có thể tiếp tục hoạt động như một xã hội hay không?”.
Sự tập trung vào vấn đề này đã tạo ra vô số cuộc tranh luận cùng các ý kiến trái chiều.
Đặc biệt, tỷ lệ phụ nữ ở độ tuổi 50 chưa bao giờ trải qua sinh đẻ đang đạt mức cao nhất trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD).
Xu hướng trên tạo ra làn sóng lan rộng cùng với hashtag "life-long childlessness" (tạm dịch: không có con suốt đời), theo CNA.
Cán cân giới tính
Tomoko Okada (47 tuổi) từng thấy xấu hổ về việc không có con. Cô khá ngần ngại mỗi khi nhấp vào chủ đề thịnh hành trên Twitter vì sợ đọc được hàng loạt lời chỉ trích từ dân mạng.
Thay vào đó, Tomoko tìm kiếm những diễn đàn chia sẻ tích cực, nơi phụ nữ giải thích lý do họ không muốn lập gia đình hoặc không thể làm như vậy.
"Tôi từng có một niềm tin mạnh mẽ rằng sinh con là điều 'bình thường' phải làm", nhà văn tự do nói với AFP.
Tomoko đã thử các dịch vụ mai mối với hy vọng gặp được người bạn đời phù hợp nhưng không ai trong số đó khiến cô rung động.
Vào Ngày của Cha, Tomoko cảm thấy tội lỗi khi bố cô nói về nguyện vọng được bế cháu ngoại.
Việc đăng trải nghiệm của mình lên mạng và đọc được tâm sự từ người khác giúp cô trấn tĩnh lại tinh thần.
Trong khi nhiều nước phát triển đang vật lộn với tỷ lệ sinh thấp, vấn đề trên đặc biệt nghiêm trọng ở Nhật Bản.
Xứ sở hoa anh đào có dân số già thứ hai thế giới sau Monaco. Các quy định nhập cư tương đối nghiêm ngặt khiến quốc gia này phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động ngày càng tăng.
 |
| Phụ nữ Nhật Bản đảm nhận việc nhà gấp 4 lần so với đàn ông. Ảnh: New York Times. |
Thủ tướng Fumio Kishida đã đưa ra nhiều chính sách bao gồm hỗ trợ tài chính cho gia đình, tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ em dễ dàng hơn và nâng thời gian nghỉ phép dành cho cha mẹ.
Tuy nhiên, khi các nhà lập pháp nữ chiếm ít hơn 10% trong hạ viện đầy quyền lực và nội các 19 bộ trưởng của Kishida chỉ có 2 phụ nữ, hầu hết người tham gia tranh luận đều là nam giới.
Điều đó khiến phái đẹp cảm thấy bị gạt sang một bên, hoặc thậm chí bị tấn công.
"Đừng đổ lỗi cho phụ nữ về tỷ lệ sinh thấp", Ayako (38 tuổi), một cư dân sống tại Tokyo, viết trên Twitter và sử dụng hashtag để kêu gọi công nhận "nhiều lựa chọn" trong cuộc sống.
Cô nói với AFP rằng vai trò giới tính truyền thống tại đất nước mặt trời mọc là trung tâm của vấn đề.
Một cuộc khảo sát năm 2021 của chính phủ cho thấy nữ giới Nhật Bản dành thời gian chăm sóc nhà cửa, con cái nhiều gấp 4 lần so với nhóm còn lại, ngay cả khi chồng họ làm việc tại nhà nhiều hơn.
Ayako chia sẻ thẳng thắn trên mạng nhưng trong đời thực, cô nghĩ mình sẽ bị "xa lánh" khi nói về các vấn đề liên quan đến giới tính và không muốn cho biết tên họ cụ thể.
"Thật khó để cất lên tiếng nói của bạn trong thế giới này. Tôi cảm thấy phụ nữ đã nhận quá nhiều lời chỉ trích chỉ vì bày tỏ ý kiến cá nhân. Thế nhưng ở một nơi nào đó, tôi vẫn bắt gặp nhiều người có cùng quan điểm với mình", cô nói.
Nỗ lực còn hạn chế
Yuiko Fujita, giáo sư nghiên cứu về giới và truyền thông tại Đại học Meiji, nhận định mạng xã hội đã trở thành một phương tiện để phụ nữ thảo luận về bối cảnh chính trị và xã hội mà ít sợ hãi hơn. Thông thường, họ sẽ sử dụng trạng thái ẩn danh.
Ngoài hashtag liên quan đến tỷ lệ sinh, câu chuyện về các bà mẹ phản đối trở thành "dịch vụ chăm sóc trẻ do một người điều hành" hoặc than thở khi đơn xin cho con nhà trẻ bị từ chối cũng được lan truyền chóng mặt.
Fujita cho hay tác động của những ý kiến này vẫn còn rất hạn chế khi nó chỉ xuất hiện trên trực tuyến.
"Thật không may, không nhiều tiếng nói trong số này vượt ra ngoài cộng đồng phụ nữ để vươn tới vũ đài chính trị”.
Các chuyên gia tin rằng tỷ lệ sinh giảm là một vấn đề phức tạp với nhiều nguyên nhân.
 |
| Tỷ lệ sinh thấp kỷ lục khiến Nhật Bản có nguy cơ khó duy trì vị trí nền kinh tế số ba thế giới. Ảnh: Mainichi. |
Chỉ 2,4% số ca sinh ở Nhật Bản là ngoài hôn nhân, thấp nhất trong nhóm 38 quốc gia của OECD - một con số thường được cho là do các chuẩn mực bảo thủ và cấu trúc tài chính thiên về gia đình.
Một số quan điểm về kinh tế được lập luận rằng sự tăng trưởng trì trệ kéo dài của đất nước không khuyến khích các cặp vợ chồng sinh con.
Takumi Fujinami của Viện nghiên cứu Nhật Bản cho biết những thay đổi chính sách như mở rộng dịch vụ chăm sóc ban ngày có thể giúp tăng tỷ lệ sinh, nhưng đó chỉ là tạm thời.
Cũng như sự bình đẳng khi nói đến công việc gia đình, Takumi nhận xét ổn định kinh tế lâu dài và tăng thu nhập mới là chìa khóa giải quyết vấn đề.
Thí nghiệm sự bền chặt của các đôi
Trong cuốn Bạn đỡ ngu ngơ rồi đấy của tác giả David McRaney, nhà tâm lý học James Graham đã làm một thí nghiệm và đi tới kết luận rằng bởi vì con người luôn có nhu cầu được phát triển, mở rộng, trau dồi khả năng và vốn kiến thức, nên khi được kết hợp, học hỏi từ người yêu, biến chúng thành những kỹ năng, triết lý và bản ngã của bản thân, thì mối liên kết giữa bạn với người ấy sẽ được củng cố tốt hơn bất kỳ hành động lãng mạn nào.
