Bốn nhóm bệnh thường gặp sau bão lũ

Sau bão lũ, nước ngập, rác thải, xác động vật khiến môi trường ô nhiễm, tạo điều kiện cho dịch bệnh bùng phát nếu không kiểm soát nhiễm khuẩn kịp thời.

Sau bão lũ, môi trường sống thường bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nước ngập kéo theo rác thải, xác động vật, bùn đất, hệ thống thoát nước bị tắc nghẽn, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn, virus phát triển.

Theo bác sĩ Trương Anh Thư, Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Bạch Mai, các loại bệnh dễ bùng phát sau thiên tai chủ yếu lây qua đường hô hấp, tiêu hóa và da niêm mạc.

“Việc chủ động phòng chống và kiểm soát nhiễm khuẩn ngay từ đầu đóng vai trò then chốt, giúp giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh sau thiên tai”, bác sĩ Thư nhấn mạnh.

Bốn nhóm bệnh dễ gặp sau bão lũ

Bệnh đường hô hấp như viêm phổi, cúm mùa, Covid-19… có tỷ lệ cao nhất, thường lây lan khi người dân phải sơ tán, ở nơi chật hẹp, thiếu thông gió.

Bệnh tiêu hóa như tiêu chảy cấp, tả, lỵ, viêm gan A/E… thường do ăn uống thực phẩm hoặc nước nhiễm khuẩn.

Nhiễm trùng da, uốn ván xuất hiện khi da trầy xước tiếp xúc với nước lũ, bùn đất bẩn mà không được xử lý đúng cách.

Bệnh do muỗi, chuột truyền như sốt xuất huyết, sốt rét, leptospirosis (bệnh do vi khuẩn Leptospira từ chuột)… thường gia tăng sau khi nước rút, do muỗi và động vật gặm nhấm phát triển trong môi trường ẩm ướt, nhiều rác thải.

Ngoài ra, thực phẩm dễ bị nấm mốc nếu bảo quản không đúng cách trong điều kiện mất điện, ẩm ướt kéo dài sau lũ. Chỉ sau 48 giờ, thực phẩm ôi thiu có thể trở thành nguồn lây nhiễm tiềm tàng.

Các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn

Vệ sinh tay đúng cách: Sử dụng xà phòng và nước sạch nếu có. Trường hợp thiếu nước, có thể dùng dung dịch sát khuẩn chứa cồn. Ưu tiên rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, hoặc sau khi tiếp xúc với rác thải.

Xử lý nguồn nước: Nước uống cần được đun sôi ít nhất 1 phút. Nếu phải dùng nước chưa qua xử lý, có thể pha loãng thuốc tẩy clo không mùi (chứa 5,25% natri hypoclorit) theo tỷ lệ 1/8 thìa cà phê/3,8 lít nước. Với nước giếng, cần khử trùng bằng clo và kiểm tra vi sinh sau ít nhất 48 giờ.

Đảm bảo an toàn thực phẩm: Bảo quản thực phẩm nơi khô ráo, thoáng mát. Bỏ ngay thực phẩm dễ hỏng nếu để ngoài nhiệt độ phòng quá 2 giờ. Người có dấu hiệu bệnh truyền nhiễm không được tham gia chế biến thức ăn.

Khử khuẩn bề mặt và môi trường sống: Ưu tiên làm sạch các khu vực từng bị ngập. Dùng dung dịch clo loãng (nồng độ 0,1 – 0,5%) để lau sàn, tường, đồ dùng sinh hoạt. Kiểm tra hệ thống thông khí, xử lý nấm mốc, côn trùng ngay khi nước rút.

Trang bị đồ bảo hộ cá nhân (PPE) cho lực lượng dọn dẹp, cứu hộ và người dân làm vệ sinh sau lũ. Tránh đưa tay bẩn lên mắt, mũi, miệng. Bất kỳ vết thương nào cũng cần được xử lý ngay và đánh giá nhu cầu tiêm phòng uốn ván. Xử lý chất thải đúng cách, tránh để lan truyền mầm bệnh ra môi trường.

Theo dõi sức khỏe hàng ngày, nhất là các dấu hiệu như sốt, tiêu chảy, phát ban, nhiễm trùng da. Kịp thời báo cơ sở y tế nếu có bất thường.

Giai đoạn sau lũ là thời điểm cần tổng vệ sinh toàn diện nhà ở, trường học, bệnh viện. Cần làm sạch, khử khuẩn kỹ lưỡng các bề mặt tiếp xúc, đảm bảo hệ thống thông khí tự nhiên hoạt động tốt.

“Không nên chủ quan sau khi bão tan. Đây là lúc dễ xảy ra dịch bệnh nếu công tác kiểm soát nhiễm khuẩn bị lơ là”, bác sĩ Thư khuyến cáo.