Cách sử dụng 'bánh xe cảm xúc' để quản lý tâm trạng

Emotion wheel /ɪˈməʊ.ʃən wiːl/ (danh từ): Bánh xe cảm xúc

Định nghĩa:

Theo Verywell Mind, emotion wheel là một công cụ được sử dụng để xác định và hiểu cảm xúc. Một trong những bánh xe cảm xúc phổ biến nhất là sản phẩm do nhà tâm lý học người Mỹ Robert Plutchik tạo ra vào năm 1980 và được đặt tên là Bánh xe cảm xúc của Plutchik.

Bánh xe cảm xúc được ông Robert Plutchik xây dựng nhằm cắt nghĩa và minh họa những cảm xúc khác nhau của con người. Ông đưa ra giả thuyết rằng những cảm xúc cốt lõi xuất hiện do bản năng sinh tồn của con người. Ông cũng tin rằng khái niệm cảm xúc có thể áp dụng cho tất cả động vật và con người do chức năng của não giữa (midbrain) của người và động vật tương tự nhau.

Bánh xe cảm xúc do ông Plutchik thiết kế là một bông hoa 8 cánh nằm bên trong một hình bát giác. 8 cánh hoa đại diện cho 8 cảm xúc cốt lõi và được nhóm thành các cực đối lập, nằm đối diện nhau. Các cực đối lập đó bao gồm: Buồn bã - vui vẻ, phẫn nộ - sợ hãi, kỳ vọng - bất ngờ, chấp nhận - ghê tởm.

Cảm xúc cốt lõi được thể hiện ở những cường độ khác nhau và được chia thành nhiều tông màu khác nhau. Lớp cảm xúc bên ngoài thường có màu nhạt, thể hiện cảm xúc nhẹ nhàng. Càng vào sâu bên trong, tông màu biểu lộ cảm xúc sẽ đậm hơn, nhằm thể hiện sự dữ dội của cảm xúc.

Ví dụ, cường độ của niềm vui được xếp từ êm đềm đến sung sướng, cường độ của tin tưởng được xếp từ chấp nhận đến ngưỡng mộ, cường độ của sợ hãi được xếp từ rụt rè đến khiếp sợ...

Khi kết hợp các cảm xúc cốt lõi, chúng ta sẽ tạo ra những loại cảm xúc mới. Ví dụ: Niềm vui kết hợp với niềm tin sẽ tạo thành tình yêu, tin tưởng kết hợp với sợ hãi sẽ tạo thành phục tùng, bất ngờ kết hợp với buồn bã sẽ tạo thành chối bỏ, bình tĩnh kết hợp với quan tâm sẽ tạo thành lạc quan...

Cảm xúc của con người rất phức tạp nên việc sử dụng bánh xe cảm xúc sẽ giúp bạn xác định, thu hẹp và kiểm soát tâm trạng dễ hơn. Khi cảm thấy "lạc lối" trong cảm xúc, bạn hãy nhìn vào bánh xe cảm xúc, thu hẹp những gì bản thân đang cảm nhận và gọi tên chúng, từ đó xác định nguyên nhân gây ra những cảm xúc đó.

Khi đã xác định được nguồn gốc cảm xúc, bạn có thể nghiêm túc suy nghĩ và xử lý, kiểm soát dễ dàng hơn.

Nhận thức rõ về cảm xúc cũng giúp bạn cải thiện các mối quan hệ, trang bị cho bạn khả năng tương tác với người thân, bạn bè, đồng nghiệp hay thậm chí là người lạ.

Ứng dụng của emotion wheel trong tiếng Anh:

- The emotion wheel gives us explanations and enables us to explore why we feel the way we do, as well as how we manifest those sentiments.

Dịch: Bánh xe cảm xúc cho chúng ta những lời giải thích và cho phép chúng ta khám phá lý do chúng ta có cảm xúc, cũng như cách chúng ta thể hiện những cảm xúc đó.

- The emotion wheel is a tool people can use in many areas of their lives, from relationships to work.

Dịch: Bánh xe cảm xúc là một công cụ mọi người có thể sử dụng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, từ các mối quan hệ đến công việc.