Những căn nhà cùng hướng tại làng du lịch tốt nhất thế giới ở Việt Nam

Giữa những dãy núi trùng điệp của Lạng Sơn, làng Quỳnh Sơn vẫn giữ nhịp sống yên ả, nơi những mái ngói âm dương nằm xen giữa cánh đồng lúa vàng óng mỗi độ thu về.

Ngôi làng vừa được Tổ chức Du lịch Thế giới (UN Tourism) vinh danh "Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025", cùng với danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu mà Lạng Sơn nhận được đầu năm nay, giúp vùng đất này trở thành điểm sáng mới của du lịch Việt Nam.

Hàng trăm nhà sàn cùng hướng về phía Nam

Lê Thanh Hiền (25 tuổi, làm việc trong lĩnh vực truyền thông tại Hà Nội) lần đầu đến làng Quỳnh Sơn vào năm 2019, rồi quay lại đây hai lần nữa vào năm 2023 và tháng 5 năm nay.

"Tôi từng nghĩ đây là điểm đến quen thuộc của thế hệ phượt đời đầu. Thực ra, đây là nơi rất đáng để giới trẻ khám phá", Hiền nói với Tri Thức - Znews.

Nhóm du khách trải nghiệm sống như người bản địa tại làng du lịch Quỳnh Sơn. Ảnh: Thanh Hiền.

Làng Quỳnh Sơn cách Hà Nội khoảng 150 km, du khách mất 3-4 tiếng di chuyển bằng ôtô hoặc limousine.

Ngôi làng nằm nép mình giữa thung lũng Bắc Sơn, nơi hơn 90% dân cư cùng mang họ Dương và tất cả ngôi nhà đều quay về hướng Nam, hay còn gọi là hướng "thông long", tượng trưng cho sự hanh thông, may mắn.

Theo Hiền, Quỳnh Sơn đẹp nhất từ tháng 7 đến tháng 10, khi toàn bộ thung lũng chuyển sang màu vàng rực của mùa lúa chín. Khung cảnh làng quê với những nếp nhà sàn lợp ngói, ẩn hiện giữa biển mây và núi rừng khiến nhiều du khách ví nơi đây là "ngôi làng đẹp nhất Việt Nam".

"Mùa này, ngồi trước hiên nhà nhìn cánh đồng lúa dưới nắng, cảm giác rất dễ chịu. Còn nếu leo lên đỉnh Nà Lay ngắm thung lũng Bắc Sơn thì phải nói là cảnh sắc ngoạn mục", cô nói.

Thung lũng chuyển sang màu vàng rực của mùa lúa chín. Ảnh: Chu Đức Giang.

Làng du lịch ẩn hiện trong sương

Từ năm 2010, Quỳnh Sơn chuyển đổi thành làng du lịch cộng đồng. Người dân có ý thức trong việc bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan; rác được xử lý tập trung, chuồng trại di dời xa khu ở, các hộ đều xây dựng khu vệ sinh khép kín.

Làng có gần 450 ngôi nhà sàn gỗ, mái ngói âm dương cổ kính, nhiều căn đã tồn tại gần trăm năm. Dù phát triển du lịch, Quỳnh Sơn vẫn không bị thương mại hóa. Nét văn hóa Tày được bảo tồn trong đời sống, sinh hoạt và kiến trúc truyền thống.

Những căn nhà sàn ngói âm dương, cùng quay về hướng Nam. Ảnh: Yến Vi Vu, Chu Đức Giang.

Làng có 9 homestay, mang đến nhiều hoạt động hấp dẫn như đốt lửa trại, làm bánh, thưởng thức đặc sản địa phương và giao lưu văn nghệ với các làn điệu Then, Ví, múa Tán Đàn truyền thống.

Một số homestay được làm bài bản như nhà Dương Công Chích, Dương Công Trọng, Dương Công Cồ, đều là những ngôi nhà sàn gỗ truyền thống, nơi du khách có thể nghỉ lại, trải nghiệm ẩm thực và sinh hoạt cùng người dân.

"Ở đây không hợp với kiểu du lịch sống vội. Nếu bạn chỉ muốn đến check-in rồi về thì có thể thấy hơi thiếu hoạt động. Nhưng nếu tìm một nơi để nghỉ ngơi, cảm nhận nhịp sống chậm, ngắm đồng quê, thì Quỳnh Sơn rất đáng để ghé", Hiền chia sẻ.

Du khách trải nghiệm sống trong nhà sàn của người Tày ở làng Quỳnh Sơn. Ảnh: Thanh Hiền.

Nữ du khách đặc biệt ấn tượng với kiến trúc mái ngói âm dương, biểu tượng của sự hòa hợp trong văn hóa Tày và cách người dân hưởng lợi trực tiếp từ du lịch mà vẫn giữ được nếp sống truyền thống. Chính việc chưa phát triển ồ ạt khiến Quỳnh Sơn vẫn giữ nguyên nét chân chất, chi phí sinh hoạt và lưu trú cũng rất phải chăng.

Những món ăn địa phương phục vụ du khách. Ảnh: Thanh Hiền.

Ngoài việc dạo quanh bản, du khách có thể leo núi Nà Lay, tham quan Bảo tàng Bắc Sơn hoặc tìm hiểu nghề làm ngói âm dương - nghề truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm. Gần đó là các điểm như Hữu Lũng, Mỏ Mắm, đập Bắc Mỏ, thích hợp để cắm trại, trekking hoặc ngắm hoàng hôn.

Ẩm thực địa phương cũng là điểm nhấn với các món đặc trưng của vùng núi phía Bắc như khâu nhục, vịt quay, gà đồi kho gừng, cá suối nướng, bánh chưng cẩm, bánh ngải.

Nếu có 2 ngày, du khách có thể nghỉ lại trong làng để tận hưởng không gian yên bình. Ban ngày đi bộ hoặc đạp xe qua những cánh đồng lúa trải dài, hít thở không khí trong lành; buổi tối quây quần bên bếp lửa, nghe hát Then và thưởng thức ẩm thực truyền thống cùng người Tày.

Với những ai có nhiều thời gian hơn, Hiền gợi ý kết hợp hành trình 3 ngày:

• Ngày 1: Hà Nội - Quỳnh Sơn (hiking quanh bản, thăm bảo tàng Bắc Sơn)

• Ngày 2: Leo núi Nà Lay, thưởng thức bánh cuốn đá, di chuyển đến Hữu Lũng

• Ngày 3: Khám phá Hữu Lũng - trở về Hà Nội

Đến nay, Việt Nam đã có 5 làng du lịch được UN Tourism công nhận là "Làng du lịch tốt nhất thế giới", gồm: Tân Hóa (Quảng Trị), Thái Hải (Thái Nguyên), Trà Quế (Đà Nẵng), Lô Lô Chải (Tuyên Quang) và Quỳnh Sơn (Lạng Sơn).