Bác sĩ chuyên khoa I Tăng Thị Minh Thu, khoa Nhi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết virus hợp bào hô hấp (RSV) là virus gây các bệnh viêm đường hô hấp cấp tính như viêm mũi họng, viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi…
"Khi thời tiết chuyển mùa từ xuân sang hè, thu sang đông, không khí có sự thay đổi, sự kết hợp giữa lạnh và ẩm, mưa lũ tạo điều kiện cho virus sinh sôi nảy nở mạnh, đặc biệt là virus hợp bào hô hấp (RSV)", bác sĩ Thu nói.
Trẻ viêm đường hô hấp cấp tính do RSV thường có thời gian ủ bệnh 4-6 ngày, sau đó sẽ biểu hiện triệu chứng (thường gặp nhất là viêm tiểu phế quản và viêm phổi).
Những ngày đầu, triệu chứng của viêm đường hô hấp trên là:
- Sốt nhẹ, sốt cao hoặc không sốt
- Ngạt mũi, chảy nước mũi trong, keo dính
- Hắt hơi, đau họng
- Ho khan tăng dần thành cơn sau ho đờm, đờm trắng chuyển sang vàng
- Nôn khi ho, đau ngực, khò khè
Theo bác sĩ Thu, bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV) tiến triển nhanh có thể gây khó thở, thở nhanh, thở rên, tím tái, bỏ bú, co giật, tổn thương phổi khi thăm khám, ngừng thở có thể xảy ra với trẻ sơ sinh hoặc trẻ dưới 6 tháng. Trẻ khỏe mạnh có thể triệu chứng thường nhẹ, không rõ ràng.
 |
| Bé trai 2 tuổi ở Hà Nội bị nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV), được điều trị tại Bệnh viện Thanh Nhàn. Ảnh: Việt Linh. |
Virus RSV lây truyền qua giọt bắn đường hô hấp khi ho, hắt hơi; tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi họng của người bệnh; bề mặt nhiễm virus (RSV có thể tồn tại vài giờ trên đồ chơi, bàn ghế, tay nắm cửa).
Theo bác sĩ khoa Nhi, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, những trẻ sau có nguy cơ cao bị virus hợp bào hô hấp tấn công:
- Trẻ sơ sinh thiếu tháng
- Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi
- Trẻ em bị suy giảm hệ miễn dịch hoặc mắc các bệnh mạn tính
- Trẻ có cân nặng thấp khi đẻ (< 2000 grams)
- Trẻ có dị tật bẩm sinh kèm theo như tim bẩm sinh, bệnh phổi bẩm sinh...
- Trẻ không được bú sữa mẹ
- Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, thiếu vitamin A
- Trẻ sống trong gia đình có đời sống kinh tế xã hội thấp, đông đúc, gia đình đông con, sinh đôi làm tăng nguy có nhiễm RSV. Trẻ sống cùng anh hay chị đi nhà trẻ cũng có nguy cơ nhiễm RSV, đặc biệt trong mùa dịch.
- Tiếp xúc với người hút thuốc lá hay ô nhiễm môi trường khác
- Trẻ thường xuyên sống trong môi trường tập trung như nhà trẻ mẫu giáo
- Yếu tố gia đình: hen phế quản, lao
- Khí hậu lạnh…
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh do virus hợp bào hô hấp. Việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ, gồm hạ sốt bằng paracetamol khi trẻ sốt trên 38,5°C, bổ sung đủ dịch, duy trì bú mẹ, hút đờm mũi và giữ cho đường thở luôn thông thoáng.
"Với những trường hợp suy hô hấp nặng, trẻ có thể cần thở oxy hoặc hỗ trợ bằng máy thở. Cần lưu ý, kháng sinh không có tác dụng trong điều trị RSV vì đây là bệnh do virus gây ra, chỉ được sử dụng khi có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn", bác sĩ Thu nhấn mạnh.
Hiện nay, chúng ta có vaccine phòng virus hợp bào hô hấp (RSV) dành cho phụ nữ mang thai và các kháng thể đơn dòng như Palivizumab, Nirsevimab dành cho trẻ có nguy cơ cao, được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) phê duyệt. Bên cạnh đó, cha mẹ có thể chủ động bảo vệ trẻ bằng cách giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống.
Trong cuốn sách Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc, giáo sư Ryoko Chiba cho rằng nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trong cuộc sống thường ngày chính là “ngắn và cụ thể”. Khi nào bị bệnh thì uống thuốc. Hết bệnh thì nhanh chóng ngừng thuốc.
