![]() |
Lựa chọn thực phẩm đúng cách có thể giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Ảnh: Westend61. |
Theo Yahoo News, nghiên cứu mới này của các nhà khoa học Italy được đăng trên tạp chí European Journal of Clinical Nutrition. Nghiên cứu đã xem xét kỹ hơn một số chất dinh dưỡng nhất định - cụ thể là carotenoid, sắc tố chủ yếu có trong trái cây và rau củ - để xem liệu chúng có thể có lợi ích trong việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng hay không.
Nghiên cứu có gì?
Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ một nghiên cứu đối chứng được thực hiện từ năm 1992 đến năm 1996 tại Italy. Nghiên cứu đối chứng quan sát sự khác biệt giữa một nhóm người mắc một bệnh hoặc kết quả nhất định - trong trường hợp này là ung thư đại trực tràng - với một nhóm người không mắc bệnh hoặc kết quả.
Tổng số người tham gia mắc ung thư đại trực tràng là 1.953, độ tuổi từ 19 đến 74, với độ tuổi trung bình là 62. Nhóm đối chứng không có tiền sử mắc ung thư và bao gồm gần 4.200 người, độ tuổi từ 20 đến 74, với độ tuổi trung bình là 58.
Những người tham gia được hỏi liên quan tình trạng kinh tế xã hội, số đo nhân trắc học (BMI), lối sống (hoạt động thể chất, chế độ ăn uống, lượng rượu uống vào, tình trạng hút thuốc) và tiền sử ung thư trong gia đình.
Các nhà nghiên cứu đã tính toán lượng carotenoid trung bình mà người tham gia tiêu thụ dựa trên bảng câu hỏi tần suất ăn uống (FFQ). Bảng câu hỏi FFQ hỏi người tham gia về lượng thực phẩm hoặc công thức nấu ăn trung bình hàng tuần của họ, cùng với các câu hỏi về lượng rượu tiêu thụ. Người tham gia được chia thành một trong năm nhóm dựa trên lượng carotenoid tiêu thụ.
Kết quả
Các nhà nghiên cứu đã thực hiện một số phân tích thống kê, bao gồm cả việc điều chỉnh yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn như hút thuốc và uống rượu (cả hai đều làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng).
Kết quả cho thấy lượng carotenoid tiêu thụ càng cao, tỷ lệ ung thư đại trực tràng càng thấp. Các carotenoid cụ thể cho thấy mối liên hệ nghịch đảo này bao gồm alpha-carotene, beta-carotene, beta-cryptoxanthin và lutein cộng với zeaxanthin.
Mỗi loại carotenoid riêng lẻ đều có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng, cũng như tổng lượng carotenoid tiêu thụ. Tuy nhiên, beta-carotene dường như có tác động lớn nhất khi có thể giảm 40% nguy cơ ung thư đại trực tràng.
Và lượng carotenoid tiêu thụ càng cao, nguy cơ càng thấp. Ví dụ, những người thuộc nhóm thứ hai, trung bình tiêu thụ gần 16.000 mcg carotenoid mỗi ngày, có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng thấp hơn 18% so với người thuộc nhóm thứ nhất, trong khi những người thuộc nhóm thứ 5 (cao nhất), trung bình tiêu thụ gần 23.000 mcg mỗi ngày, có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng thấp hơn 41%.
Để so sánh, một cốc khoai lang luộc (không vỏ) cung cấp gần 31.000 mcg beta-carotene, trong khi một cốc nước ép cà rốt chứa khoảng 22.000 mcg.
![]() |
Các thực phẩm giàu beta-carotene như khoai lang, cà rốt, cam rất có lợi cho sức khỏe. Ảnh: Shutterstock. |
Các loại thực vật giàu carotenoid phổ biến nhất trong nhóm này là cà rốt, trái cây họ cam quýt, rau lá xanh, cà chua và đậu Hà Lan.
Dựa trên bằng chứng khoa học, các nhà nghiên cứu cho rằng carotenoid có tác dụng chống khối u nhờ đặc tính chống oxy hóa cùng khả năng điều chỉnh và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là bảng câu hỏi về tần suất tiêu thụ thực phẩm luôn có hạn chế đối với mọi nghiên cứu. Điều này là do chúng phụ thuộc vào trí nhớ và khả năng ước lượng của người tham gia, dẫn đến khả năng sai lệch và thiếu chính xác. Các nghiên cứu quan sát cũng gây khó khăn cho việc điều chỉnh tất cả yếu tố gây nhiễu tiềm ẩn, điều này làm nảy sinh một hạn chế khác của nghiên cứu.
Chúng ta nên làm gì?
Nghiên cứu này cho thấy việc ăn nhiều thực vật có thể làm giảm nguy cơ ung thư và có lợi cho đường ruột. Ví dụ, ăn nhiều protein thực vật, như các loại đậu, đậu phụ, các loại hạt và hạt giống, có thể thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ. Nếu bạn gặp vấn đề về đại tiện, chế độ ăn thực vật cũng có thể giúp ích.
Theo nghiên cứu này, thực phẩm giàu carotenoid có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Vì vậy, hãy lựa chọn từ trái cây họ cam quýt, cà rốt, khoai lang, ớt chuông, cà chua, dưa lưới, xoài, bí đỏ, bông cải xanh, đậu Hà Lan và các loại rau lá xanh như rau bina và cải xoăn. Ngoài rau củ, một số loại trái cây giàu carotenoid bao gồm trái cây họ cam quýt, đào, xoài và đu đủ.
Các thói quen khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm hoạt động thể chất thường xuyên, bỏ hút thuốc và hạn chế hoặc tránh uống rượu. Ngủ đủ giấc và kiểm soát những yếu tố gây căng thẳng cũng sẽ góp phần đáng kể vào việc duy trì cơ thể và trí não khỏe mạnh hơn.
Trong cuốn sách Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc, giáo sư Ryoko Chiba cho rằng nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trong cuộc sống thường ngày chính là “ngắn và cụ thể”. Khi nào bị bệnh thì uống thuốc. Hết bệnh thì nhanh chóng ngừng thuốc.