"Đây là viên xôi chiên ở Việt Nam. Một trong những món ăn đường phố thú vị nhất tôi từng thấy" - câu mở đầu đoạn video short (ngắn) của một đầu bếp Mỹ đang lan truyền trên YouTube, thu về 45 triệu lượt xem.
Trong video, cảnh "biến hình" của xôi chiên phồng ở một quán ăn trên đường Nguyễn Trãi (phường Chợ Lớn, TP.HCM) khiến nhiều người sửng sốt. Từ khối nếp đơn giản, người bán đã tạo thành viên xôi căng tròn như quả bóng. Đầu bếp này cũng giới thiệu xôi chiên phồng trong video "Những món ăn đường phố ngon nhất thế giới" theo đánh giá của anh, đạt 26 triệu lượt xem.
Dưới phần bình luận, nhiều du khách quốc tế cũng bày tỏ sự ngạc nhiên. Có người viết: "Giống bhatura (bánh mì phồng) của Ấn Độ nhưng khổng lồ hơn. Không biết bằng cách nào hạt nếp lại có thể phồng đến vậy". Một số người khác lại nói rằng cần đến Việt Nam một chuyến để thử và hỏi bí quyết làm viên xôi rỗng ruột.
 |
| Đầu bếp Mỹ nói rằng xôi chiên phồng chinh phục anh từ hình thức đến kết cấu. Ảnh: Nick DiGiovanni. |
Đầu bếp Mỹ, chủ nhân đoạn video trên, tên là Nick DiGiovanni, một gương mặt quen thuộc của chương trình MasterChef Mỹ, đồng thời là nhà sáng tạo ẩm thực hàng đầu trên MXH. Anh sở hữu kênh YouTube với hơn 29 triệu lượt đăng ký và hơn 13 tỷ lượt xem.
Cách đây khoảng 3 tháng, đầu bếp này có chuyến du lịch đến TP.HCM và thưởng thức nhiều món ăn đường phố, sau đó lần lượt chia sẻ video trên YouTube. Trong đó, xôi chiên phồng gây ngạc nhiên nhất, kế đến là cơm gà xối mỡ.
"Tôi muốn tìm món ăn được chế biến thú vị ở TP.HCM. Khi thấy một quán đường phố bán xôi chiên phồng, rất lạ mắt nên tôi đến thử. Người bán nói với tôi món ăn như một quả bóng, nhưng tôi không tin. Cuối cùng phải thốt lên 'không thể tin được'. Tôi từng chế biến không ít món phức tạp, nhưng nguyên lý làm cho xôi phồng lên rất khó hiểu, dù thoạt nhìn khá đơn giản", Nick nói với Tri Thức - Znews.
Theo anh miêu tả, hình thức của xôi chiên phồng là thứ gây kích thích thị giác. Món ăn được làm bằng cách cho khối xôi vào chảo dầu nóng, sau đó xẻ từng mảnh nhỏ. Người bán đảo đều trong vài phút, xôi sẽ kết dính lại, cứ thế ép chặt liên tục. Đột nhiên, khối xôi mềm dẻo, thậm chí có phần nhão, bắt đầu sủi bọt và phồng lên thành một viên tròn hoàn hảo, giữ nguyên hình dạng.
    |
Nick gọi món ăn này là một phép màu, quá trình biến đổi ngoạn mục chỉ diễn ra trong 10 phút, cần đầu bếp giỏi kỹ thuật. Ảnh: Nick DiGiovanni. |
Cầm đĩa xôi chiên phồng, Nick DiGiovanni đến bàn ngồi, nhân viên sẽ ép viên xôi xẹp xuống và dùng kéo cắt thành nhiều miếng nhỏ, chấm với tương ớt ngọt. Bên ngoài giòn rụm, bên trong dẻo như mochi, khi xé ra lại có độ dai tương tự phô mai Brazil trong bánh mì. Tổng thể hương vị, kết cấu rất đặc biệt.
"Xôi chiên phồng là bài toán về việc kỹ thuật kiểm soát nhiệt và thao tác. Kĩ thuật này là thứ tôi sẽ học hỏi cho những món ăn tiếp theo", anh bày tỏ.
Trước đó, Nick đã ghé một quán cơm gà trên đường Cống Quỳnh (phường Cầu Ông Lãnh, TP.HCM). Anh cho rằng Việt Nam có thể nghĩ ra những phương pháp chế biến không ngờ, như cách ông chủ đặt đùi gà trong máy xối mỡ, sau đó dầu nóng được tưới liên tục đến khi lớp da vàng đều.
 |
| Xôi chiên phồng xuất hiện ở nhiều nhà hàng tại TP.HCM, Cần Thơ, Đồng Tháp... Ảnh: Tran Duc Vinh. |
Xôi chiên phồng xuất phát từ Đồng Nai, được cho là khai sinh bởi bà Đinh Thị Ha - chủ một quán ăn TP Biên Hòa (cũ). Tình cờ trong một lần chiên xôi, đầu bếp phát hiện một góc của miếng xôi phồng to, đội ngũ quán ăn quyết định nghiên cứu và đúc kết bí quyết. Khâu nấu xôi phải chín đều, không quá nhão cũng không khô, sau đó nhồi và trộn đường, khi chiên phải dùng chảo gang dành riêng cho món ăn này.
Nhằm quảng bá đặc sắc địa phương, Đồng Nai cũng tổ chức nhiều sự kiện đưa hình ảnh xôi chiên phồng đến gần hơn với du khách, có thể kể đến sự kiện quy tụ lượng người chiên xôi phồng nhiều nhất Việt Nam do Hiệp hội Du lịch Đồng Nai tổ chức, được xác lập Kỷ lục Việt Nam năm 2014.
Năm 2023, Tổ chức Kỷ lục châu Á đã xác lập giá trị kỷ lục ẩm thực, đặc sản châu Á cho xôi chiên phồng. Tổ chức này nhận xét xôi chiên phồng không phải chỉ ăn để no, để thấy ngon mà còn để cảm nhận được công sức và sự khéo léo của người đầu bếp.
Với các món ăn phong phú và đặc sắc, Việt Nam được xếp vào danh sách những quốc gia có nền ẩm thực tuyệt vời của thế giới.
Mục Du lịch - Ẩm thực giới thiệu hai cuốn sách Lê la quà vặt và Ăn quà xuyên Việt. Xuất bản năm 2017, đây có lẽ là những cuốn sách tranh ẩm thực đầu tiên của một tác giả Việt được xuất bản. Bằng những hình vẽ dễ thương và sinh động, vui tươi và hài hước, những trang vẽ của Đặng Hồng Quân khiến người xem như có thể mường tượng ra khung cảnh náo nhiệt của các hàng quà, thậm chí có đôi khi lộn xộn, nhôm nhoam như ngoài đời thực ta có thể vẫn bắt gặp.
> Đọc tiếp: 'Từ điển' món ngon nước Việt bằng tranh
