|
|
Người đàn ông suy thận vì uống thuốc giảm đau. Ảnh minh họa: Phương Anh. |
Ông V.H.T. vẫn chưa hết bàng hoàng khi nghe bác sĩ thông báo mình bị suy thận mạn giai đoạn cuối, buộc phải gắn bó với máy lọc máu suốt phần đời còn lại. Nguyên nhân xuất phát từ một thói quen tưởng chừng vô hại: uống thuốc giảm đau để đối phó cơn đau răng suốt hơn 2 năm.
Trước đó, ông T. đã nhổ tổng cộng 6 chiếc răng sâu. Tuy nhiên, cơn đau vẫn tái phát khiến ông khổ sở, đặc biệt vào ban đêm. Vì quá sợ phải tiếp tục nhổ răng, ông chọn cách ra tiệm thuốc tây mua thuốc giảm đau thuộc nhóm kháng viêm không steroid (NSAIDs) để uống.
"Cứ đau là tôi uống. Có tháng uống đến gần 20 ngày vì cơn nhức lan lên đầu, không chịu nổi", ông T. kể lại.
Ông T. không hề biết rằng việc dùng thuốc giảm đau liên tục và kéo dài mà không có chỉ định của bác sĩ có thể âm thầm tàn phá thận. Vài ngày gần đây, khi cảm thấy cơ thể mệt mỏi, tiểu buốt và lượng nước tiểu giảm rõ rệt, ông đến bệnh viện kiểm tra và choáng váng khi biết mình đã bị suy thận nặng, không thể phục hồi.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Đan Thùy, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM), cho biết trường hợp của ông T. không phải là hiếm gặp.
Theo bác sĩ, việc lạm dụng thuốc kháng viêm không steroid trong thời gian dài có thể làm tổn thương nhu mô thận, dẫn đến xơ hóa và suy thận không hồi phục. Khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn cuối, người bệnh chỉ còn hai lựa chọn chạy thận định kỳ suốt đời hoặc chờ ghép thận.
|
| Người đàn ông bàng hoàng khi bác sĩ thông báo bị suy thận giai đoạn cuối. Ảnh: Trần Nhung. |
Điều đáng lo ngại, theo bác sĩ Thùy là bệnh thận do thuốc giảm đau không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi hoặc người có sẵn bệnh lý thận. Nhiều bệnh nhân trước đây hoàn toàn khỏe mạnh cũng bị tổn thương thận do tự ý uống thuốc giảm đau để trị các cơn đau răng, đau đầu, đau khớp hay đau bụng kinh.
"Có người chỉ uống vài ngày, nhưng cũng có người uống suốt nhiều năm. Khi nhập viện, chức năng thận đã suy giảm nghiêm trọng. Họ không hề biết rằng các loại thuốc bán phổ biến ngoài tiệm có thể gây hại nếu dùng sai cách hoặc quá liều", bác sĩ Thuỳ nói.
Theo bác sĩ Thuỳ, nhóm thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac... là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương thận mạn tính, đặc biệt khi sử dụng lâu dài hoặc liều cao. Một số thuốc kết hợp nhiều thành phần, như các loại viên chứa Paracetamol, NSAID, Codeine hay Caffeine, nếu được dùng hàng ngày trong nhiều năm, làm tăng đáng kể nguy cơ tổn thương thận.
Paracetamol (Acetaminophen) tuy ít độc hơn nhưng nếu dùng quá liều cũng có thể gây suy thận cấp. Ngoài ra, nhiều loại thuốc nam, thuốc bắc, hoặc sản phẩm thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc được quảng cáo là “thảo dược giảm đau” nhưng thực chất có thể chứa corticoid hoặc NSAID liều cao, gây hại nếu dùng lâu dài.
Bác sĩ Thuỳ khuyến cáo người dân không tự ý lạm dụng thuốc giảm đau. Người bệnh chỉ nên dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, đúng liều và đúng thời gian quy định. Việc dùng thuốc giảm đau chỉ nên diễn ra ngắn ngày, dưới 5 ngày.
Những người có bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp, gout, béo phì... cần đặc biệt thận trọng vì dễ bị tổn thương thận hơn. Nếu đang sử dụng các thuốc điều trị khác như thuốc lợi tiểu, thuốc huyết áp hoặc kháng sinh mạnh, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý phối hợp thêm thuốc giảm đau.
Khi thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường như phù, tiểu ít, mệt mỏi, tăng huyết áp, người dân cần đi khám sớm để phát hiện kịp thời các tổn thương thận.
Trong cuốn sách Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc, giáo sư Ryoko Chiba cho rằng nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trong cuộc sống thường ngày chính là “ngắn và cụ thể”. Khi nào bị bệnh thì uống thuốc. Hết bệnh thì nhanh chóng ngừng thuốc. Tuy nhiên, nếu chỉ thay đổi mỗi cách sử dụng thuốc thì chúng ta không thể khỏe mạnh lên. Để thật sự khỏe mạnh, mỗi chúng ta cũng cần thay đổi cả thói quen sống và cách suy nghĩ của mình.