Vì sao ô nhiễm không khí làm bệnh hen trở nên trầm trọng?

Hen suyễn là một bệnh lý hô hấp mạn tính phổ biến, gây ra những cơn khó thở, ho, tức ngực, thở khò khè và có thể tái phát nhiều lần. Đây không chỉ là gánh nặng cho người bệnh mà còn là thách thức đối với hệ thống y tế. Trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng đã trở thành yếu tố quan trọng khiến bệnh hen suyễn gia tăng, cả về số ca mắc mới lẫn mức độ nặng của bệnh.

Hen suyễn là bệnh lý hô hấp mạn tính thường gặp

Hen suyễn là tình trạng viêm mạn tính của đường thở, làm cho phế quản trở nên nhạy cảm quá mức. Khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như khói bụi, phấn hoa, nấm mốc, lông động vật hoặc thay đổi thời tiết, đường thở co thắt lại, khiến bệnh nhân khó thở.

Biểu hiện của hen suyễn có thể khác nhau ở từng người, từ nhẹ đến nặng, nhưng nếu không được kiểm soát, bệnh có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, thậm chí tử vong.

Trẻ em bị hen suyễn dễ lên cơn khó thở khi môi trường nhiều khói bụi và khí thải độc hại.

Ô nhiễm không khí gây nguy hiểm cho hen suyễn

Các chuyên gia y tế nhận định ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn PM2.5, khí thải từ giao thông và công nghiệp, là nguyên nhân hàng đầu khiến tỷ lệ mắc hen suyễn gia tăng. Khi hít phải bụi mịn, các hạt này đi sâu vào phổi, gây viêm đường thở và làm kích hoạt cơn hen.

Người sống ở đô thị, khu công nghiệp hoặc nơi có mức độ ô nhiễm cao thường có nguy cơ khởi phát bệnh sớm hơn và gặp nhiều đợt hen nặng hơn so với người sống ở môi trường trong lành. Trẻ em, người già và người có hệ miễn dịch yếu là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Trẻ em là nhóm dễ tổn thương nhất

Trẻ em là nhóm nhạy cảm nhất trước tác động của không khí ô nhiễm. Phổi và hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, khi tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá hay khí thải độc hại, nguy cơ khởi phát cơn hen tăng cao.

Hen suyễn không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe hô hấp mà còn ảnh hưởng đến học tập, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của trẻ. Các nghiên cứu y tế cho thấy trẻ sống tại những khu vực có ô nhiễm không khí thường xuyên có tỷ lệ nhập viện vì hen cao gấp nhiều lần so với trẻ sống ở vùng nông thôn, nơi không khí trong lành hơn.

Biện pháp kiểm soát và phòng ngừa

Để kiểm soát hen suyễn hiệu quả, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng chỉ định và tái khám định kỳ. Bên cạnh đó, việc chủ động bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh ô nhiễm không khí là rất quan trọng. Một số biện pháp được khuyến nghị gồm:

• Hạn chế ra ngoài vào những ngày chất lượng không khí xấu.
• Sử dụng khẩu trang đạt chuẩn khi đi đường.
• Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế bụi bẩn và khói thuốc lá.
• Tăng cường hệ miễn dịch bằng chế độ dinh dưỡng đầy đủ và tập luyện đều đặn.
• Trang bị máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt tại phòng ngủ.

Hướng đi cho cộng đồng

Hen suyễn và tác động từ ô nhiễm không khí không chỉ là vấn đề của cá nhân mà là thách thức của cả cộng đồng. Việc nâng cao nhận thức về tác hại của ô nhiễm không khí, cải thiện chất lượng môi trường sống và tăng cường các chương trình kiểm soát hen suyễn sẽ góp phần giảm bớt gánh nặng bệnh tật.

Cùng với đó, mỗi cá nhân cũng cần ý thức trong việc bảo vệ môi trường, hạn chế đốt rác, sử dụng phương tiện công cộng và trồng thêm cây xanh. Đây chính là cách thiết thực để tạo ra một môi trường trong lành hơn, giảm thiểu nguy cơ khởi phát hen suyễn và nhiều bệnh lý hô hấp khác.